1. Vì sao cần Responsible AI?
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi mạnh mẽ lĩnh vực y tế: từ chẩn đoán hình ảnh, dự đoán biến chứng đến hỗ trợ điều trị cá nhân hóa. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những thách thức lớn về đạo đức, an toàn và quyền riêng tư. Vì vậy, khái niệm Responsible AI – AI có trách nhiệm trở thành nguyên tắc cốt lõi trong phát triển và ứng dụng công nghệ y tế.
Responsible AI không chỉ là đảm bảo AI “chạy đúng” mà còn là đảm bảo AI được dùng đúng cách, đúng chỗ, mang lại lợi ích thật sự cho bệnh nhân và bác sĩ, đồng thời tuân thủ pháp lý và chuẩn mực đạo đức.
2. Nguyên tắc Responsible AI trên thế giới
WHO – Tổ chức Y tế Thế giới (2021)
Trong báo cáo “Ethics and governance of artificial intelligence for health”, WHO đã đưa ra 6 nguyên tắc cơ bản:
1. Lấy con người làm trung tâm – AI phải phục vụ sức khỏe và quyền lợi bệnh nhân.
2. Thúc đẩy an toàn & lợi ích cộng đồng – Không được gây hại và cần tạo ra giá trị y tế thực tiễn.
3. Đảm bảo minh bạch, dễ giải thích – Kết quả AI phải có cơ sở, không phải “hộp đen” khó hiểu.
4. Trách nhiệm giải trình rõ ràng – Luôn có sự giám sát và trách nhiệm của con người.
5. Đảm bảo bền vững – Ứng dụng AI phải hiệu quả, không tạo thêm bất bình đẳng y tế.
6. Hợp tác đa bên – Bác sĩ, bệnh nhân, nhà quản lý, nhà phát triển cùng tham gia.
EU AI Act (2024)
Liên minh châu Âu đã ban hành AI Act, trong đó phân loại AI trong y tế là nhóm “high-risk”. Các hệ thống AI y tế phải:
- Được kiểm định độ chính xác.
- Đảm bảo minh bạch và giám sát của con người.
- Tuân thủ quy định về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư.
OECD AI Principles (2019)
OECD khẳng định AI phải minh bạch, có trách nhiệm và ưu tiên lợi ích con người. Đây là khung tham chiếu quốc tế được nhiều quốc gia áp dụng.
3. Responsible AI tại Việt Nam
Chiến lược quốc gia về AI đến 2030
Theo Quyết định 127/QĐ-TTg (2021), Việt Nam xác định AI là công nghệ trọng tâm, đi kèm yêu cầu:
- Phát triển có trách nhiệm, đảm bảo an toàn và quyền riêng tư dữ liệu.
- Hướng tới ứng dụng thực tế, mang lại lợi ích xã hội.
Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân (2025)
Có hiệu lực từ 2025, luật này đặt ra nền tảng pháp lý nghiêm ngặt để bảo vệ thông tin sức khỏe, đảm bảo các ứng dụng AI y tế tuân thủ quyền riêng tư của bệnh nhân.
Bộ Y tế Việt Nam
- Các hội nghị chuyển đổi số y tế: Bộ Y tế nhấn mạnh AI chỉ có vai trò hỗ trợ bác sĩ, không thay thế, và phải được kiểm định trước khi triển khai.
- Đề án 06 và Chương trình chuyển đổi số y tế quốc gia: Yêu cầu chuẩn kết nối dữ liệu (HL7 FHIR), bảo mật thông tin bệnh nhân, và triển khai AI một cách minh bạch, an toàn.
4. Quan điểm của OneMedic
Tại OneMedic, chúng tôi tin rằng AI chỉ thực sự có giá trị khi giúp bác sĩ ra quyết định chính xác hơn và giúp bệnh nhân an tâm hơn. Vì vậy, mọi giải pháp AI của chúng tôi đều tuân thủ chặt chẽ:
- Khung pháp lý quốc tế (HIPAA, GDPR, WHO guidelines).
- Khung pháp lý Việt Nam (Luật Bảo vệ Dữ liệu Cá nhân 2025, quy định Bộ Y tế).
- Nguyên tắc Responsible AI: minh bạch, an toàn, có giám sát của con người.
Responsible AI không chỉ là một khái niệm lý thuyết mà là kim chỉ nam để đảm bảo AI trong y tế thực sự an toàn, minh bạch và hữu ích. Đây cũng là con đường mà OneMedic lựa chọn để đồng hành cùng bác sĩ và bệnh nhân trong hành trình chăm sóc sức khỏe thông minh, bền vững.
Xem thêm các sản phẩm về AI của OneMedic tại: https://onemedic.vn/vi/tam-soat-bang-ai